در عصر حاضر که سیل اطلاعات از طریق رسانههای نوین به سوی انسان سرازیر میشود، این پرسش مطرح میشود که آیا کتابخانههای عمومی با رسالت دیرینه خود در ترویج فرهنگ مطالعه، نقشی در دنیای دیجیتال امروزی دارند یا به حاشیه رانده شدهاند؟
حضور در کتابخانه، دریچهای به سوی دنیای بیکران علم و دانش است. تنوع منابع چاپی و دیجیتال در کتابخانهها، فضایی بینظیر برای جستجو و کاوش در موضوعات مختلف را فراهم میکند. در دنیای پرشتاب و پرهیاهوی امروز، کتابخانهها پناهگاهی آرام برای مطالعه و تمرکز عمیق هستند، گویی واحهای از سکوت در میان غوغای زندگی روزمره.
اما رسالت کتابخانهها فراتر از ارائه منابع اطلاعاتی است. خدمات آموزشی و ترویجی متنوع مانند جلسات نقد و بررسی کتاب، کارگاههای آموزشی و برنامههای قصهگویی برای کودکان، نقشی کلیدی در ارتقای عادت خواندن و پرورش نسلی آگاه و کتابخوان ایفا میکنند. کتابخانهها به مثابه یک نهاد اجتماعی، محلی برای تعامل و گفتگوی افراد با علایق مشترک هستند و در تقویت حس تعلق اجتماعی و انسجام جامعه نقشی مؤثر دارند.
در سوی دیگر، رسانههای نوین با مزایای منحصر به فرد خود، امکان دسترسی آسان به اطلاعات را در هر زمان و مکانی فراهم کردهاند. تنوع محتوا، جذابیت بصری و قابلیت تعامل، مطالعه را به تجربهای لذتبخشتر تبدیل کردهاند.
هزینه کم یا رایگان دسترسی به بسیاری از منابع در رسانههای نوین، فرصتی برابر برای اقشار مختلف جامعه ایجاد میکند تا از دریای دانش بهرهمند شوند.
به جای تقابل بین کتابخانهها و رسانههای نوین، میتوان از ظرفیتهای هر دو برای ترویج فرهنگ مطالعه در جامعه بهره برد. استفاده از وبسایت، شبکههای اجتماعی و اپلیکیشنهای موبایل، دروازهای برای ارائه خدمات کتابخانهها به مخاطبان گستردهتر در دنیای دیجیتال است.
تولید محتوای جذاب و متناسب با نیازهای مخاطبان، مانند پادکست، کتابهای الکترونیکی و ویدئو، میتواند گامی مؤثر در جلب نظر نسل جدید به کتاب و مطالعه باشد.
برگزاری برنامههای آموزشی برای ارتقای مهارتهای خواندن و جستجوی اطلاعات، و همچنین همکاری با سایر نهادها مانند مدارس، دانشگاهها و سازمانهای فرهنگی، میتواند در ترویج فرهنگ مطالعه و ارتقای سطح سواد جامعه نقشی کلیدی ایفا کند.
کتابخانهها در عصر دیجیتال نه منسوخ شدهاند، بلکه در حال تحول و دگرگونی هستند. استفاده همافزا از کتابخانهها و رسانههای نوین، دریچهای نو به سوی دنیای علم و دانش خواهد گشود و گامی مؤثر در ارتقای فرهنگ مطالعه در جامعه خواهد بود.