کبد چرب بیماری خطرناکی است که در صورت عدم درمان می تواند به سرطان کبد و مرگ منجر شود.
بیماری کبد چرب یکی از بیماری های خاموش و بسیار شایع است که افراد زیادی به آن مبتلا می‌شوند. شاید شما هم به این بیماری ابتلا داشته باشید ولی در حال حاضر از ابتلا به آن آگاه نباشید؛ پس بهتر است علائم و نشانه های ابتلا به این بیماری خاموش را بشناسید و حداقل سالی دو بار با انجام دادن آزمایش خون؛ از سلامت خود اطمینان حاصل فرمایید.
کبد چرب چیست؟
بیماری‌های کبد انواع متعددی داشته و هرکدام به‌نوعی به این اندام حیاتی آسیب وارد می‌کنند. کبد چرب یکی از شایع‌ترین بیماری های کبد است که به دلیل تجمع چربی در آن ایجاد می‌شود. کبد چرب که با نام استئاتوز کبدی نیز شناخته می‌شود، زمانی اتفاق میفتد که چربی در کبد تجمع پیدا کند.
وجود مقدار کمی چربی در این اندام طبیعی است. اما تجمع بیش از حد آن می‌تواند به یک مشکل اساسی تبدیل شود. اگر بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کبد شما چربی است احتمالا به این بیماری مبتلا هستید. کبد دومین ارگان بزرگ بدن است. این عضو، به فرآوری مواد غذایی کمک می‌کند و مواد مضر خون را فیلتر می‌کند. گاهی این بیماری را بیماری خاموش کبدی می‌نامند، به این دلیل که می‌تواند بدون ایجاد علائم رخ دهد.
انواع گریدهای بیماری کبد چرب را بشناسید
این بیماری دارای ۴ مرحله است که از گرید ۱ تا ۴ طبقه‌بندی می‌شوند و می‌تواند طی ۴ مرحله پیشرفت کند:
- کبد چرب گرید ۱ (کبد چرب ساده): در کبد چرب گرید ۱ چربی اضافی در کبد تجمع پیدا می‌کند. اگر بیماری از گرید ۱ پیشرفت نکند، تقریبا بی‌ضرر است.
- کبد چرب گرید ۲ (استئو هپاتیت): کبد چرب گرید ۲ علاوه بر چربی اضافی، التهاب نیز در کبد وجود دارد.
- کبد چرب گرید ۳ (فیبروز کبدی): التهاب در کبد باعث ایجاد زخم شده است. التهاب مداوم باعث ایجاد اسکار در کبد می‌شود. اما کبد هنوز می‌تواند عملکرد طبیعی داشته باشد.
- کبد چرب گرید ۴ (سیروز کبدی): زخم کبد به طور گسترده‌ای گسترش یافته است. سیروز یک بیماری بالقوه تهدیدکننده زندگی است که می‌تواند باعث نارسایی کبدی شود و معمولا غیرقابل برگشت است. به همین دلیل بسیار مهم است که از پیشرفت آن جلوگیری کنید
دلیل اصلی بیماری کبد چرب در ایران
علت عمده بروز کبد چرب غیرالکلی به طور کلی پرخوری، نبود تحرک بدنی و عوامل ژنتیکی است. در ایران ۳۰ درصد افراد بالای ۳۵ سال به درجاتی از کبد چرب مبتلا هستند که علت اصلی آن پرخوری و کم تحرکی است. پرخوری باعث شده که ۷۰ درصد ایرانی ها یا چاق باشند یا درجاتی از اضافه وزن داشته باشند. در کنار آن حدود ۷۸ درصد ایرانی ها تحرک بدنی کافی ندارند و این دو عامل باعث شیوع کبد چرب شده است.
بدن انسان به طور متوسط حدود دو هزار کیلو کالری در ۲۴ ساعت نیاز دارد ؛ اما سرانه مصرف کالری هر ایرانی از ۲ هزار کالری در روز در چند دهه قبل به سه هزار و ۱۰۰ کالری رسیده است و این کالری اضافی به صورت چربی در بخش های مختلف بدن از جمله کبد رسوب می کند.
درمان کبد چرب
۸۰ درصد افراد مبتلا به کبد چرب اگر وزن خود را کاهش دهند و ورزش کنند، بهبود می یابند و ۲۰ درصد موارد نیز لازم است دارو مصرف کنند.
۲۰ درصد افرادی که کبد چرب دارند، لاغر هستند اما چاقی شکمی دارند؛ این بدترین نوع کبد چرب است که علت ژنتیکی دارد و مبتلایان به آن باید حتما دارو مصرف کنند.
توصیه ها و درمان کبد چرب در خانه
در بسیاری از موارد، می‌توان روند بیماری را از طریق تغییر سبک زندگی و درمان خانگی کبد چرب معکوس کرد. این تغییرات ممکن است از آسیب کبدی و ایجاد زخم جلوگیری کند. چند قدم مهم برای درمان خانگی کبد چرب عبارتند از:
- از مصرف الکل اجتناب کنید. الکل می‌تواند باعث آسیب شدید به کبد شود.
- برای کاهش وزن اقدام کنید. کاهش وزن می‌تواند چربی‌های موجود در کبد را نیز کاهش دهد.
- رژیم غذایی خود را تغییر دهید. از مصرف غذاهایی که باعث افزایش چربی خون و قند خون می‌شوند خودداری کنید. یک لیست غذایی کبد چرب مناسب داشته‌‌باشید و آن را از متخصص تغذیه دریافت کنید.
- مصرف کالری اضافی را کاهش دهید. کالری اضافی به شکل چربی در بدن و از جمله در کبد، ذخیره می‌شود.
- کاهش مصرف چربی اشباع شده و چربی‌های ترانس.
- افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل.
- کاهش مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده مانند شیرینی‌جات، برنج سفید، نان سفید.
- روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
- برخی شواهد نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌های ویتامین E ممکن است به جلوگیری یا درمان آسیب کبدی ناشی از این بیماری کمک کند.
- مصرف دارو برای کاهش کلسترول یا تری گلیسیرید خون.
- مصرف دارو برای کاهش فشار خون.
- مصرف دارو برای کنترل دیابت.
- مصرف داروهایی که باعث آسیب به کبد می‌شوند، محدود کنید. قبل از استفاده از یک مکمل یا داروی جدید با پزشک خود مشورت کنید. علاوه بر این، برخی از مکمل‌ها یا داروهای گیاهی ممکن است کبد را تحت تاثیر قرار دهند.