اتاق تاریک

فیلمی تلخ که از همان ابتدا سردرگمی و کم عمق بودن فیلمنامه اش بخوبی خود را نشان می دهد .

فیلمی که پرداخت شخصیتها در آن بخوبی صورت نگرفته و بعد از پایان فیلم روابط شخصیتها و علل این روابط برای مخاطب روشن نمی شود. بگونه ای که بعد ازپایان فیلم حتی علت ازدواج فرهاد( با بازی ساعد سهیلی) با زنش هاله( با بازی ساره بیات) که چندین سال از خودش بزرگتر است مشخص نمی شود.

فیلمبرداری و نور پردازی خوب صورت گرفته و کادرها در بعضی از پلانها زیبا و دلنشین است.

شخصیتهای فیلم همگی منفی هستند از فرهاد( پدرخانواده) گرفته که کارش قاچاق داروست تا هاله که به فرزندش می آموزد که واقعیتها را نگوید(رفتن پیش پزشک) از همسایه هایی که روابط نامشروع با یکدیگر دارند تا پزشکی که بدون مجوز کارش را انجام می دهد…

درفیلم حجازی ، فقط نقاط منفی جامعه دیده میشود: از قاچاق دارو گرفته تا زنانی که بچه هایی برای اخاذی به همراه دارند،افغانهایی که همیشه انگی به آنها زده میشود و پدر ومادری که در فکر رفتن به امریکا از طریق لاتاری هستند.. از مهدکودکی که در آن سی دی فیلم هایی مستهجن پیدا می شودتا نوجوانی که در تبلت خود فیلمهای آنچنانی دارد و حتی نگهبانانی که همچون کودکان،مریض و از زیر کار درروند.

شروع فیلم با صحنه گم شدن پسر بچه آغاز میشود… با بازیهایی غیر قابل باور. ساره بیات با بازی درخشانش در فیلم جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی بهتر از هر کسی باید بداند با داد وهوار و جیغ زدن ارتباطی با مخاطب پیدا نمی کند بازیها زیر پوستی نیست و حسها در بعضی صحنه ها چنان از حد خارج می شود که قابل تحمل نیست البته فیلمنامه ضیف هم در این راستا بی تاثیر نبوده است.

فیلمنامه بحدی دم دستی نوشته شده که مدام شاهد به هم پریدن و درگیریهای بی منطق آدمهای فیلم بخصوص فرهاد و هاله به همدیگر هستیم.

داستان فیلم در مورد کودک آزاری است و می تواند در جای خود موضوع قابل تاملی باشد اما وقتی روابط آدمها بدون هیچگونه علت و منطق خاصی در کنار هم چیده میشود و بازگشایی چنان سطحی و دم دستی است که در جاهایی احساس میشود به شعور مخاطب توهین شده است دیگر موضوع هم حتی اگر چالش برانگیز و قابل تامل باشد نیز اثر خود را از دست می دهد. اگر بچه ای در ابتدای فیلم یادش نمی آید چگونه و در کجا و چه اتفاقی برایش پیش آمده در پایان فیلم چگونه بخاطرش می آید و آنرا بازگو می کند(صد رحمت به فیلمهای هندی که چوبی ،چیزی به سرشان میخورد و نقاطی از مغز روشن میشود و اطلاعاتی یادشان می آید).

روابط علی و معلولی داستان چنان نازل و بی مایه است که کمتر کسی باور می کند این کودک چگونه گم و پیدا شد ؟،چگونه همسایه ها با همدیگر رابطه دارند؟ چگونه فرهاد کم سن و سال عاشق زنی از خودش بزرگتر شده؟ هاله تحت تاثیر چه عواملی ناگهان شغلش را ول می کند و به مترجمی زبان فرانسه که کار قبلیش بوده می پردازد؟

در فیلم اشاره هایی به ایلام و زبان کردی می شود که در جای خود قابل ستایش است مثلا به بچه های خود زبان مادری خودشان را بیاموزیم تا زبانی بیگانه.اما این موضوع چنان ناگهانی و نپخته وارد فیلم میشود که نچسب و تو ذوق زن می شود.عدم تحقیق و پژوهش در فیلمنامه چنان بیداد می کند که فرهاد که زادگاهش ایلام است، گویش کردی سنندجی با پسرش صحبت می کند نام خانوادگیش چیزی است که به لرستان مربوط میشود و در ایلام رایج نیست ترانه ای که پخش میشود کردی سورانی است و…

فیلمنامه نویس و کارگردان فیلم می داند که ذکر اسم مکان، زمان، جغرافیا و… در فیلمنامه ،اگر در پیش برندگی داستان نقشی نداشته باشند نه تنها لازم نیست بلکه حذف کردن آن،منطقی وبه نفع فیلم است.آیا ذکر اسم ایلام در این فیلم در پیش برندگی داستان نقش کلیدی، مهم یا حتی کم رنگی دارد؟جواب منفی است.

در محدودسکانسهای خوب فیلم وقتی فرهاد پیش پسرش که در اتاق تاریک محبوس شده می رود پسرش با دیدن نوری که بر روی قاپ پنجره می افتد به پدرش می گوید اینها آدم فضایی ها و ستاره زحل هستندکه فرهاد می گوید: نه،این انعکاس نور ماشینهاست واتفاقا گفتگوی مهمی دراینجا صورت می گیرد که به کل ماجرای فیلم برمیگردد و آن نتیجه کارهای ما درگذشته است که بازتابشان را بعدا خواهیم دید و در انتهای فیلم فرهاد با دیالوگی ناتمام ما را به زمان بچگی خود می برد که متاسفانه گذشته پرافتخاری برای فرهاد نیست و احساس می شود پدر انعکاس گذشته خودش را در پسرش می بیند.

این انعکاس در کمک فرهاد به سگ زخمی در اواسط فیلم و بازتابش درانتهای فیلم و سوار کردن زن ودختر کنار جاده و انعکاسش در خوبی همسایه به پسرش دیده می شود.

در نهایت فیلم اتاق تاریک بعلت ضعف در ساختار و پرداخت سطحی به موضوع ،فیلم قابل تاملی نیست و فیلم متوسط رو به ضعیفی محسوب می شود که بعلت در هم گسیختگی فیلمنامه و عدم پرداخت شخصیتها و عدم پژوهش در همان ابتدا ابتر باقی می ماند….

وحید اسلامی